Γιατί η Ελλάδα Πρέπει να Απορρίψει το Ευρώ

Τα μέτρα λιτότητας έχουν αποτύχει

Είναι καλό να ακούγονται και οι αντίθετες φωνές... Οι φωνές που η προπαγάνδα επισκιάζει και εξοντώνει με την υστερία της. Ιδού ένα άρθρο του Οικονομολόγου Mark Wesbrot, όπως αρχικά δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Times, ο οποίος μας λέει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Με σοβαρά επιχειρήματα μας λέει τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα θα έπρεπε να αποχωρήσει άμεσα από το Ευρώ, για να σωθεί. 

Του MARK WESBROT

Μετάφραση: Αναξίμανδρος

Ο Δόκτωρ Mark Wesbrot

Καμιά φορά υπάρχει αναστάτωση στις αγορές γιατί μια κυβέρνηση απειλεί να κάνει αυτό που είναι καλύτερο για το συμφέρον των πολιτών της. Αυτό φάνηκε να συμβαίνει στην Ευρώπη την προηγούμενη εβδομάδα, όταν το Γερμανικό περιοδικό Der Spiegel ανέφερε πως η Ελληνική κυβέρνηση απείλησε πως θα σταματήσει να χρησιμοποιεί το Ευρώ. Το Ευρώ υπέστη την χειρότερη υποτίμησή του μέσα σε διάστημα δύο ημερών, από τον Δεκέμβριο του 2008.

Οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν την αναφορά του περιοδικού, όμως η απειλή πως η Ελλάδα θα πετούσε το Ευρώ έχει ήδη καθυστερήσει να υλοποιηθεί και η χώρα θα έπρεπε να ήταν προετοιμασμένη να την προχωρήσει. Όσο και να κοστίσει αυτή η κίνηση για την Ελλάδα βραχυπρόθεσμα, είναι μάλλον απίθανο πως τα κόστη θα ήταν μεγαλύτερα από πολλά χρόνια ύφεσης, στασιμότητας και υψηλής ανεργίας που οι Ευρωπαϊκές Αρχές προσφέρουν.

Η εμπειρία της Αργεντινής στο τέλος του 2001 είναι διδακτική. Για περισσότερα από τριάμισι χρόνια η Αργεντινή υπέφερε μέσα από μια από τις βαθύτερες υφέσεις του 20^ου Αιώνα. Το Αργεντίνικο Πέσο της ήταν προσκολλημένο στο Δολάριο, το οποίο είναι παρόμοιο με την Ελλάδα να έχει το Ευρώ σαν εθνικό της νόμισμα. Οι Αργεντινοί πήραν δάνεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και περιέκοψαν τα έξοδα του δημοσίου, ενώ η φτώχια και η ανεργία εκτινάχθηκαν. Όλα ήταν χωρίς αποτέλεσμα, καθώς η ύφεση βάθαινε.

Τότε η Αργεντινή προχώρησε σε στάση πληρωμών του εξωτερικού της χρέους και απελευθερώθηκε από το δολάριο. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι και ο οικονομικός τύπος προέβλεπε πως θα ακολουθούσαν πολλά χρόνια καταστροφής για την χώρα. Όμως η οικονομία συρρικνώθηκε μόνο για ένα τετράμηνο ακόμα μετά την υποτίμηση και την στάση πληρωμών. Μετά αυξήθηκε 63 τοις εκατό για τα επόμενα έξι χρόνια. Πάνω από 11 εκατομμύρια άνθρωποι, από τα 39 εκατομμύρια της χώρας, βγήκαν από την φτώχια.

Μέσα σε τρία χρόνια η Αργεντινή επανήλθε στα επίπεδα που είχε πριν την ύφεση, παρόλο που είχε χάσει πάνω από δύο φορές από το ΑΕΠ που έχει χάσει η Ελλάδα με την παρούσα κρίση. Αντίθετα, ακόμα και αν τα πράγματα πάνε καλά για την Ελλάδα, το ΔΝΤ προβλέπει πως η οικονομία της θα χρειαστεί 8 χρόνια για να επανέλθει στα προηγούμενα επίπεδα του ΑΕΠ. Αυτό όμως είναι πιθανώς το αισιόδοξο σενάριο – το ΔΝΤ έχει επανειλημμένα μειώσει το χρονικό διάστημα για τις βραχυπρόθεσμες για την ανάπτυξη της χώρας, από τότε που άρχισε η κρίση.

Ώπα!

Ο κύριος λόγος για την γρήγορη ανάκαμψη της Αργεντινής ήταν πως απελευθερώθηκε από τις προσκολλήσεις της σε οικονομικές και νομισματικές πολιτικές που εμπόδιζαν την ανάπτυξη. Τα ίδιο μπορεί να ισχύει για την Ελλάδα, αν εγκατέλειπε το Ευρώ. Η Ελλάδα θα μπορούσε επίσης να πάρει μια ώθηση από τα αποτελέσματα μιας υποτίμησης στο ισοζύγιο πληρωμών (όπως έκανε η Αργεντινή τους 6 πρώτους μήνες της ανάκαμψης), καθώς οι εξαγωγές της θα ήταν πιο ανταγωνιστικές και οι εισαγωγές της, πιο ακριβές.

Αναφορές στον τύπο μας προειδοποιούν για μια κάθετη αύξηση του ελληνικού χρέους από μια υποτίμηση, αν θα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη. Όμως στην πραγματικότητα η Ελλάδα δεν θα πληρώσει αυτό το χρέος, όπως η Αργεντινή δεν πλήρωσε τα δύο τρίτα του εξωτερικού της χρέους, μετά την υποτίμηση και την στάση πληρωμών.

Η Πορτογαλία μόλις κατέληξε σε συμφωνία με το ΔΝΤ, η οποία προβλέπει δύο περισσότερα χρόνια ύφεσης. Καμία χώρα δεν θα έπρεπε να δέχεται αυτού του είδους την τιμωρία. Ένας υπεύθυνος ηγέτης θα έπρεπε να τονίσει στις Ευρωπαϊκές Αρχές πως εκείνες έχουν τα λεφτά για να στηρίξουν την Ελλάδα με αντικυκλικές πολιτικές (όπως π.χ. δημοσιονομικά κίνητρα), παρόλο που έχουν επιλέξει να μην το κάνουν.

Από την πλευρά των πιστωτών, την οποία οι Αρχές της ΕΕ έχουν υιοθετήσει πλήρως, η χώρα που έχει συσσωρεύσει πολύ χρέος θα πρέπει να τιμωρηθεί, για να μην ενθαρρυνθεί η "κακή συμπεριφορά". Όμως το να τιμωρηθεί μια ολόκληρη χώρα για τα λάθη που έκαναν οι ηγέτες της στο παρελθόν, ενώ μπορεί να αποτελεί μια μορφή ηθικής ικανοποίησης για κάποιους, είναι μάλλον απίθανο να αποτελέσει την βάση για μια υγιή πολιτική.

Ποιο είναι χειρότερο: Η "σωτηρία" ή το πρόβλημα;
Copyright: Latuff + Dromos 2010

Υπάρχει επίσης η ιδέα πως η Ελλάδα – όπως επίσης και η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία – μπορεί να ανακάμψουν μέσω μιας "εσωτερικής υποτίμησης." Αυτό σημαίνει την αύξηση της ανεργίας σε τέτοιο βαθμό, που οι μισθοί πέφτουν αρκετά, όσο να καταστήσουν την χώρα πιο ανταγωνιστική διεθνώς. Το κοινωνικό κόστος μια τέτοια κίνησης όμως είναι εξαιρετικά υψηλό και σπάνια πετυχαίνει, για να μην πούμε ποτέ. Η ανεργία διπλασιάστηκε στην Ελλάδα (στο 14,7%), υπερδιπλασιάστηκε στην Ισπανία (στο 20,7%) και τριπλασιάστηκε στην Ιρλανδία (στο 14,7%.) Παρόλα αυτά, η ανάκαμψη εξακολουθεί να μην είναι εφικτή.  

Μπορείτε να είστε σίγουροι πως οι Ευρωπαϊκές Αρχές θα προσέφεραν μια καλύτερη συμφωνία αν αυτή απειλούσε να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη. Για την ακρίβεια, υπάρχουν ενδείξεις πως μπορεί να έχουν ήδη κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, σαν απάντηση στην απειλή της προηγούμενης εβδομάδας.

Όμως η Ελλάδα, κατά βάση, δεν μπορεί να δεχτεί καμία συμφωνία που δεν της επιτρέπει να αναπτυχθεί και να ξεφύγει από την ύφεση. Τα δάνεια που απαιτούν αυτό που λένε οι οικονομολόγοι "φιλοκυκλικές" πολιτικές – την μείωση των εξόδων και την αύξηση της φορολογίας – θα πρέπει να αποσυρθούν από το τραπέζι. Οι προσπάθεια να μικρύνει η Ελλάδα για να ξεφύγει από την κρίση, έχει αποτύχει. Αν αυτό είναι το μόνο που έχουν οι Αρχές της ΕΕ, τότε είναι ο καιρός η Ελλάδα, και πιθανώς και άλλες χώρες, να αποχαιρετίσουν το Ευρώ.  

* Ο Mark Weisbrot είναι οικονομολόγος και συνδιευθυντής του Κέντρου για την Οικονομική και Πολιτική Έρευνα (CEPR). Είναι συγγραφέας, μαζί με τον Dean Baker, του βιβλίου "Social Security: the Phony Crisis" (University of Chicago Press, 2000).

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην εφημερίδα New York Times.

Δείτε επίσης μια συνέντευξή του εδώ...