28 Ιουνίου 2011

Η κοινωνία μετά την καταστροφή

Μετά την καταστροφή, τί;

Το παιχνίδι έχει αλλάξει και η ισορροπίες που κράτησαν τον κόσμο για 20 χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έχουν αποδειχτεί πως ήταν εκεί όλον αυτό τον καιρό λόγω αδράνειας. Πλέον έχουμε εισέλθει στην πιο δεσποτική ίσως εποχή της ανθρωπότητας, μια εποχή που ο νικητής καπιταλισμός έχει φτάσει στις εσχατιές του, λίγο πριν ακολουθήσει πίσω από τον κομμουνισμό στον ίδιο Καιάδα.

Τα τελευταία 10 χρόνια έχουν αποδειχτεί καταστροφικά για τον Δυτικό κόσμο. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ επιμένουν να εμπλέκονται από τον έναν πόλεμο στον άλλο, με κύριο σκοπό να κατακτήσουν και να υποτάξουν μάζες ολόκληρες από θυμωμένους μουσουλμάνους που τυγχάνει να βρίσκονται πάνω στα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου.

Όλα αυτά έχουν οδηγήσει σε μια παγκόσμια κατάρρευση η οποία δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθεί με δάνεια μηδενικών επιτοκίων από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Για την ακρίβεια, υπάρχουν ακόμη πολλοί άνθρωποι που φαντάζονται πως τα επιτόκια είναι εκείνα που μας προκαλούν όλα τα προβλήματα και το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ένα σύστημα απολύτως ελεύθερης πίστωσης για να ξεφύγουμε από την κρίση. Αυτό είναι μια ακόμα παρανοϊκή θεωρία, από εκείνες που μας έχουν παρασύρει σε μια άβυσσο, η οποία δεν είναι όπως ακριβώς την οραματίζονταν οι νεοφιλελεύθεροι υπέρμαχοι της “ελεύθερης αγοράς”. Η απόδειξη γι' αυτό είναι η Ιαπωνία. Για πολλά χρόνια η οικονομία της υπήρξε το πρότυπο μιας φιλελεύθερης χώρας και το παράδειγμα για την εφαρμογή της Πολιτικής Μηδενικών Επιτοκίων. Κάθε χρόνο τα πράγματα, για αρκετό χρόνο πριν τη Φουκουσίμα, πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο.


Η διαχείριση του οικονομιών μέσα από μια δεσπόζουσα ΠΜΕ είναι η καλύτερη συνταγή για την απόλυτη καταστροφή. Οι ένοπλες δυνάμεις είναι ικανές να ρουφήξουν άπειρα κεφάλαια και να πολεμούν για πάντα. Δείτε για παράδειγμα το Ιράκ και τη Λιβύη. Πρόκειται για ένα κλασικό πρόβλημα. Το σίγουρο είναι πως από τη στιγμή που τα κράτη μοιράζουν “δωρεάν” λεφτά στην κορυφή, μέσα από μια ΠΜΕ, έχουμε υπερπληθωρισμό. Στην περίπτωσή μας, ο υπερπληθωρισμός είναι κυρίως στο πετρέλαιο και στα τρόφιμα μέσα από τις κερδοσκοπικές τακτικές των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών.

Αυτό είναι που σκοτώνει το παγκόσμιο εμπόριο. Αυτό τον καιρό γινόμαστε μάρτυρες μιας σταδιακής κατάρρευσης, καθώς γίνεται πλέον δύσκολη η κερδοφορία από την αποστολή των αγαθών, καθώς τα μεταφορικά κόστη γίνονται ασύμφορα.

Στην κορυφή αυτών των προβλημάτων βρίσκεται ο υπερπληθωρισμός. Όταν κάποια αγαθό κατασκευάζεται, είναι πλέον απαραίτητη και επιβεβλημένη η τιμολόγηση πάνω από τον πληθωρισμό. Καθώς πέφτει η οικονομική δραστηριότητα στη χώρα μας, η τιμή των διαφόρων αγαθών πέφτει μαζί της λόγω χαμηλής ζήτησης η οποία οφείλεται στο γεγονός πως οι καταναλωτές ξοδεύουν το σύνολο των χρημάτων τους στα τρόφιμα, στα καύσιμα και στα φάρμακα. Αυτά είναι τα μοναδικά που η τιμή τους ανεβαίνει, σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα προϊόντα που η τιμή τους πέφτει. Το σχίσμα που προκύπτει ανάμεσα στην κατανάλωση των προϊόντων οδηγεί όλα τα πράγματα που δημιουργούν μια ζωντανή κοινωνία, σε μια καθοδική σπείρα προς τον Καιάδα.

Goya - "Η καταστροφή του πολέμου"

Καταλήγουμε να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου ο καθένας από εμάς απλά προσπαθεί να μείνει ζωντανός. Πάρτε για παράδειγμα τις 40ρες τηλεοράσεις από την Κορέα και την Ιαπωνία, που μένουν απούλητες στα μαγαζιά, ενώ ακόμα και οι μεγάλες εκπτώσεις που έχουν ρίξει τις τιμές τους πολύ χαμηλά δεν αρκούν για να τις κινήσουν. Καθώς ο καπιταλισμός μας διδάσκει πως ο “χρόνος είναι χρήμα”, όσο περισσότερο κάτι μένει απούλητο τόσο το περιθώριο κέρδους μειώνεται σημαντικά. Αν ένας έμπορος αγοράσει 5 τηλεοράσεις, οι οποίες χρειάζονται πλέον 3 μήνες και όχι 3 εβδομάδες για να πουληθούν, το κόστος να τις κρατήσει στο στοκ περισσότερο είναι πολύ σημαντικό. Κάθε μέρα που περνάει το περιθώριο κέρδους πέφτει και καθώς υπάρχει και ένας καλά κρυμμένος υπερπληθωρισμός στην οικονομία, οι απώλειες από αυτό διπλασιάζονται. Συνεπώς, το γρήγορο τζιράρισμα είναι απολύτως σημαντικό, αλλά προφανώς ανέφικτο, γι' αυτό και η αγορά έχει πεθάνει.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να θυμηθούν την τελευταία φορά που είχαμε υπερπληθωρισμό στο πετρέλαιο και στο χρέος, πράγμα που ονομάζεται “στασιμοπληθωρισμός.” Είναι μια περίεργη κατάσταση στην οποία οι τιμές των ακινήτων, των ηλεκτρονικών και σχεδόν όλων των προϊόντων πέφτει δραματικά, αλλά το κόστος για να παραμείνει κανείς ζωντανός εκτοξεύεται στα άστρα. Αυτός είναι και ο λόγος που η ελληνική κυβέρνηση και η ΕΕ ψεύδονται και κρύβουν τόσο επιμελώς τον υπερπληθωρισμό λόγω υψηλών τιμών στα καύσιμα και στα τρόφιμα. Και το κάνουν με ένα απλό τέχνασμα: Τα έχουν αφαιρέσει από τις σχετικές στατιστικές και από το “καλάθι της νοικοκυράς”.

Αυτός ο στρουθοκαμιλισμός μας έχει οδηγήσει βαθιά μέσα στον στασιμοπληθωρισμό. Αλλά αυτό που μας έχει καταστρέψει είναι η τακτική της ΕΕ να δανείζει λεφτά στις τράπεζες με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, ισχυριζόμενη ψευδώς πως έχουμε ύφεση στην οικονομία, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε υπερπληθωρισμό. Όταν οι άνθρωποι σταματούν να αγοράζουν τηλεοράσεις και σπίτια, τότε αυτά σταματούν αυτόματα να αποτελούν μέρος του “κόστους διαβίωσης.” Όταν όλοι μας ξοδεύουμε τα λεφτά μας σε ακριβά τρόφιμα και καύσιμα, τότε ο ορισμός του “κόστους διαβίωσης” μεταβάλεται και απογειώνεται.

Η δικαιολογία της αστάθειας των τιμών στην αγορά, είναι επίσης άτοπη. Γνωρίζουμε από την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973 πως οι τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει διαρκώς. Το ίδιο και η τιμή των τροφίμων. Ο συνδυασμός αυτών των δύο οδηγεί στη μείωση όλων των άλλων αγαθών και προϊόντων και σκοτώνει την οικονομία.

Τα δωρεάν δάνεια και η άπειρη πίστωση δεν μπορούν να τα διορθώσουν αυτά. Τα κάνουν μάλιστα πολύ χειρότερα. Όσο περισσότερα φτηνά ή δωρεάν δάνεια έχουμε τόσο περισσότερο οι κερδοσκόποι τα χρησιμοποιούν για να οδηγήσουν στα ύψη την τιμή των βασικών αγαθών. Δεν τζογάρουν στις τιμές των τηλεοράσεων. Τζογάρουν πως η τιμή του πετρελαίου θα ανέβει λόγω των συνεχών πολέμων.

Όταν η οικονομία στρέφεται κατά της κοινωνίας

Η Αραβική Άνοιξη, η αστάθεια και η οργή στην Ευρωζώνη, οι εργατικές διαμαρτυρίες στην Κίνα, ο θυμός και η οργή που εκφράζεται στις ΗΠΑ, μας δείχνουν πως η μοντέρνα "νέα οικονομία" έχει αποτύχει ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο. Και έχει αποτύχει γιατί βασίζεται στην αυταπάτη του φτηνού πετρελαίου και στα φτηνά δάνεια. Έχει αποτύχει γιατί βασίζεται σε φαντασιώσεις ξεπουλημένων ή/και ανίκανων οικονομολόγων και ενός διεφθαρμένου ακαδημαϊκού συστήματος που προωθεί το ελεύθερο εμπόριο και τον νεοφιλελευθερισμό των Reaganomics σαν τη μηχανή που παράγει πλούτο από το τίποτα. 

Οι οικονομολόγοι και οι πολιτικοί υπόσχονται δουλειά και "ανάπτυξη" κι αυτό που προσφέρουν στις κοινωνίες είναι υπερανεργία, υπερπληθωρισμός επειδή επιτρέπουν την κερδοσκοπία στα τρόφιμα και στα καύσιμα/ενέργεια και μια καθολική παγκόσμια ανισότητα που ονομάζουν "Νέα Τάξη Πραγμάτων".

Το σύστημα αυτό εξευτελίζει κάθε έννοια δικαιοσύνης, κάθε ιδεώδες που έχει φτιάξει τους τελευταίους αιώνες ο ανθρώπινος πολιτισμός, καθώς σε όλο τον κόσμο οι διαπλεκόμενοι άπληστοι ραντιέρηδες, οι αρπακτικοί κερδοσκόποι, οι ψεύτες ανίκανοι τύποι που στελεχώνουν τις μεγάλες εταιρίες, μολύνουν γη, αέρα και νερό, μολύνουν την οικονομία, μολύνουν την ψυχή της ανθρωπότητας και την οδηγούν στο χείλος της εξαφάνισης. 

Οι πολιτικάντηδες, οι μαριονέτες των παραπάνω, επιβάλουν παντού λιτότητα και προσπαθούν απεγνωσμένα να καταστρέψουν κάθε ελπίδα αλλαγής του σιχαμένου, σάπιου και αποτυχημένου συστήματος με τον πλέον κυνικό τρόπο και κοιτώντας κοντόφθαλμα αποκλειστικά και μόνο το δικό τους συμφέρον.

Όλοι μαζί οι παραπάνω ξεχνούν πάνω στην πελώρια αρπαχτική λαχτάρα τους για πλούτο, προνόμια και εξουσία, πως όταν επιβραβεύεται συνεχώς η όποια δραστηριότητα που δεν είναι προς όφελος της κοινωνίας (ο αρπαχτικός δανεισμός, η βιβλική περιβαλλοντική καταστροφή - βλέπε Φουκουσίμα - και η απρόκλητη ατιμώρητη εγκληματική δραστηριότητα), τότε η κοινωνική ισορροπία αυτοκαταστρέφεται.

Τα τελευταία τρία χρόνια, το κοινωνικό συμβόλαιο έχει σπάσει και μαζί του χάνονται οι τελευταίες αυταπάτες της μεσαίας τάξης για ανάκαμψη. Η ανελέητη ληστρική επίθεση  της ελίτ ενάντια στους υπόλοιπους έχει οδηγήσει τις κοινωνίες ανεπιστρεπτί στο δρόμο της καταστροφής.

Η οικονομική καταστροφή είναι η απόλυτη
καταστροφή της κοινωνίας.

Από την άλλη, η φαντασίωση των μελών της ελίτ πως μπορούν να κυβερνήσουν και να υπάρξουν χωρίς τις μάζες, είναι μόνο αυτό: Μια φαντασίωση. Το μόνο που τους κρατάει στη θέση τους είναι οι κλωστές της εξουσίας, οι οποίες όμως κόβονται η μια μετά την άλλη με ολοένα και επιταχυνόμενο ρυθμό. Επίσης, αυτό που τους κρατάει ακόμα και κρατάει το εντελώς αποτυχημένο σύστημα του νεοφιλελευθερισμό στην θέση του, είναι η αδράνεια της προηγούμενης ευμάρειας. Αρκεί να δει κανείς τις διαφημίσεις στην τηλεόραση και θα νομίζει πως δεν έχει αλλάξει τίποτα και πως το Αμερικάνικο Όνειρο είναι ακόμα ζωντανό, με το σπίτι στα προάστια, το γκαράζ, το SUV και τα διαρκή ψώνια να πουλάνε ονειροφαντασιώσεις επίπλαστης ευημερίας και θαυμασμού προς τους απανταχού πλούσιους. Είναι φανερή η αμηχανία του συστήματος και το γεγονός πως δεν έχουν τίποτε καινούργιο να μας πουν. Ο βασιλιάς είναι γυμνός και όλοι το βλέπουν. Τώρα, σιγά σιγά το ψελλίζουν κιόλας.

Είναι απλό: Αυτό δεν μπορεί να συνεχίσει άλλο!

Γιατί είναι προφανές πως είναι αναπόφευκτη μια επανέναρξη τους συστήματος, ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στην εξουσία και τον λαό, καθώς οι τεκτονικές και ηφαιστειακές πιέσεις αυξάνονται μέσα στην κοινωνία και όταν εκραγούν θα είναι αδύνατον να σταματήσει το ποτάμι των πεινασμένων, κατεστραμμένων ανέργων, των οποίων τα παιδιά λιμοκτονούν.

Πρέπει να πετάξουμε στην άκρη την παλιά οικονομία και να ξεκινήσουμε από την αρχή. Πρέπει να ξεκινήσουμε αναγκάζοντας τις τράπεζες να ξεγράψουν (σισάχθεια) το χρέος που έχει συσσωρευθεί και πρέπει να ξεφουσκώσουμε το ανεξέλεγκτο τέρας που λέγεται χρηματοπιστωτικό σύστημα. Πρέπει να το κάνουμε τώρα, ακολουθώντας το παράδειγμα της Ισλανδίας, το οποίο οδηγεί σε πιο γρήγορη ανάκαμψη και όχι της Ιαπωνίας, που οδηγεί σε δεκαετίες, πάνω σε δεκαετίες ύφεσης και στασιμοπληθωρισμού.

To peak oil, το πλατό της παραγωγής πετρελαίου μας έχει προλάβει. Η πτώση από την κατάσταση άφθονης φτηνής
ενέργειας σε κατάσταση ενέργειας που σπανίζει θα είναι απότομη...

Η στάση πληρωμών, αντίθετα από τα ψέματα της προπαγάνδας των ξεπουλημένων ΜΜΕ, είναι μια υγιής οικονομική κίνηση. Η χρεωκοπία μας έχει ήδη βρει. Το να προσποιούμαστε πως με το ξεπούλημα της χώρας σε ιδιωτικά συμφέροντα η οικονομία μας θα ανακάμψει, είναι ουσιαστικά σαν να λέμε πως θα πρέπει να πεθάνουμε ή να γίνουμε σκλάβοι για να σωθούμε. Γι' αυτό πρέπει άμεσα να προχωρήσουμε σε στάση πληρωμών τώρα και να κρατήσουμε ό,τι στρατηγικούς φυσικούς πόρους θα μας απομείνουν και όχι να τους ξεπουλήσουμε σε ιδιώτες για ένα κομμάτι ψωμί και έναν τενεκέ λάδι.

Παράλληλα, θα πρέπει να συρρικνώσουμε την οικονομία μας με έναν δίκαιο τρόπο. Θα πρέπει να προχωρήσουμε σε φυγή στην ύπαιθρο, μακριά από τις μεγαλουπόλεις, όπου θα δημιουργήσουμε νέες βιώσιμες κοινότητες που θα βασίζονται πολύ λιγότερο στο αυτοκίνητο και στο πετρέλαιο, θα είναι αυτόνομες από πλευράς τροφίμων, ενδυμάτων και βασικών αγαθών, θα εμπλέκονται σε εμπόριο και βιοτεχνική παραγωγή, πράγματα που θα τους δώσουν πολιτική δύναμη και απεξάρτηση σε κάποιο βαθμό από μια κεντρική εξουσία, η οποία θα τις επιβλέπει. Η ανάγκη για τοπική αυτοδιοίκηση είναι επιτακτική σ' έναν κόσμο χωρίς πετρέλαιο και με μια κατεστραμμένη οικονομία. Όπως επίσης και η αναδιάρθρωση των πόλεων γύρω από αγορές, σε απόσταση που είναι προσβάσιμη με τα πόδια.

Οι μεγαλουπόλεις δεν μπορούν πια να προσφέρουν ένα μέλλον στην ανθρωπότητα κι αυτό θα φανεί μέσα στον επόμενο αιώνα, αν φυσικά επιζήσει η ανθρωπότητα από την τρέλα που την έχει καταλάβει. Οι μεγαλουπόλεις δεν μπορούν να στηρίξουν τον πληθυσμό τους, δεν μπορούν να τον τρέφουν. Αναγκαστικά θα μικρύνουν κι αυτές σε μικρότερες κοινότητες.

Το κέντρο δεν μπορεί να αντέξει

Το Fallmouth, στην Αγγλία, είναι μια από τις πρώτες λεγόμενες "Πόλεις Μετάβασης" (Transition Towns) που στόχο έχουν τη μείωση του ίχνους της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα και την αυτονομία τους στην παραγωγή τροφίμων.
Οι κοινότητες αυτές αποτελούν μια προσπάθεια δημιουργίας νέων μορφών οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών, η οποία μπορεί να μας οδηγήσει στις κοινότητες του μέλλοντος.

Έχουμε φτάσει στο τέλος των μεγάλων συγκεντρωτικών συστημάτων, γιατί μας τελειώνει με γοργούς ρυθμούς η φτηνή ενέργεια. Γι' αυτό τον λόγο έχει έρθει ο καιρός να φτιάξουμε νέα δίκτυα τοπικών κοινωνιών, τα οποία θα αλληλεπιδρούν το ένα με το άλλο, δημιουργώντας ένα ευρύτερο σύνολο. Κοινωνίες που θα βασίζονται πρωτίστως σε απλές καθημερινές λαοτεχνολογίες. Η οικονομική καταστροφή που συντελείται γύρω θα μας οδηγήσει, αργά ή γρήγορα, αναγκαστικά προς τα εκεί.

Τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αναθεωρήσουμε ξανά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θα πρέπει να σταματήσουμε την ανεμπόδιστη λεηλασία των κοινωνικών μας θεσμών. Θα πρέπει να σταματήσουμε αυτή την ανεξέλεγκτη περικοπή των προγραμμάτων βοήθειας προς τους λιγότερο τυχερούς. Θα πρέπει να ανακόψουμε τη ληστρική επίθεση της ελίτ στην κοινωνία. Αυτό είναι η βασική προϋπόθεση για να προχωρήσουμε στο μέλλον.

Θα πρέπει να φορολογήσουμε τους μη-ανανεώσιμους φυσικούς πόρους, από το πετρέλαιο μέχρι τον χαλκό. Πιθανόν θα πρέπει να βασίσουμε το χρήμα μας στην ενέργεια, η οποία είναι πλέον ένα αγαθό το οποίο συναντούμε σε ολοένα και μεγαλύτερη σπανιότητα. Η ενέργεια δεν φτάνει και γίνεται όλο και πιο ακριβή. Επίσης, έχει ένα καλό σαν ανταλλακτική βάση: Είναι μη πληθωριστική, σε αντίθεση με το ψεύτικο σημερινό εικονικό χρήμα.

Η μετάβαση σε ένα νέο νόμισμα δεν θα πρέπει να γίνει με τον φαύλο τρόπο που προκρίνεται σήμερα από την ελίτ, σαν ένα χρηματιστήριο ρύπων, δηλαδή σαν μια ακόμα αρπαχτή της πλουτοκρατίας για να κερδίσει ακόμα περισσότερα εικονικά χρήματα. Θα πρέπει να γίνει από την κοινωνία, από νέες ισχυρές δυνάμεις μέσα σ' αυτήν, όπως νέα ισχυρά κράτη.

Πιθανώς θα πρέπει να υιοθετήσουμε έναν μη-ανταλλάξιμο φόρο διοξειδίου του άνθρακα, σε συνδυασμό με φοροαπαλλαγές σε όσους διατηρούν χαμηλό προφίλ. Π.χ. την μικρότερη φορολόγηση των μισθών όσων ζουν λιγότερο σε βάρος του πλανήτη και την υψηλή φορολόγηση όσων σπαταλούν πόρους. Η κοινωνία θα πρέπει να γίνει ξανά ο ρυθμιστής των πραγμάτων και θα πρέπει να δημιουργήσει νέους θεσμούς για να προστατέψει το μέλλον της.

Οι πλούσιοι θα πρέπει να επιστρέψουν στη διαδικασία παραγωγής συλλογικού πλούτου για την κοινωνία, αν θα θέλουν να είναι πλούσιοι. Έχουμε ξεχάσει τα τελευταία χρόνια πως τα προνόμια, η κοινωνική θέση και ο πλούτος είναι το αντάλλαγμα που προσφέρει η κοινωνία για την προστασία της, για την ηγεσία και την ειρήνη ή την νίκη που της προσφέρει ένας ηγέτης. Οτιδήποτε άλλο είναι αρπακτικό, είναι παρασιτικό και δεν παράγει πλούτο, αλλά τον υφαρπάζει. Αυτό είναι κάτι που η κοινωνία το θεωρεί ως τη μεγαλύτερη προδοσία και το αντιμάχεται μέχρις εσχάτων. Θα πρέπει πάντως να μην ξεχνάμε πως ποτέ στην ιστορία η ελίτ δεν παρέδωσε οικειοθελώς το χρήμα, την εξουσία και τα προνόμια τους. Η ελίτ γίνεται πάντα το θυσίασμα όταν τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν.

Το ζήτημα είναι η επερχόμενη αναγκαία προσαρμογή να γίνει με έναν όσο γίνεται κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Θα πρέπει να βρούμε τρόπους η μετάβαση να μην γίνει με πολέμους και λιμούς. Όμως αν χρειαστεί, η κοινωνία μας θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τον κάθε εισβολέα που θα επιβουλευτεί τον πλούτο που θα παράγει και την ελευθερία των μελών της.