30 Ιουλίου 2011

Ο εικονικός κόσμος του εικονικού χρήματος

Έλαβα το παρακάτω εξαιρετικό κείμενο από τον αναγνώστη madrox, το οποίο μου έστειλε μέσω email. Σας το παραθέτω γιατί βρίσκω πως είναι μια εξαιρετική ανάλυση η οποία απαντάει με ένα γλαφυρό τρόπο στο σημαντικό ερώτημα του πώς φτάσαμε έως εδώ. Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να το διαβάσετε.

Αγαπητέ Αναξίμανδρε,

Στο ερώτημα τις πταίει για τα σημερινά κατάντια της χώρας μας ίσως θα έπρεπε να προσέξουμε μια μοιραία δεκαετία – τη δεκαετία του ’70. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό.

Το ’70 είναι η δεκαετία που ο Νίξον αποδέσμευσε το δολλάριο από τον χρυσό οδηγώντας έτσι στην απόλυτη κυριαρχία του χρεωστικού χρήματος και των τραπεζιτών. Αλλά προπαντός είναι η δεκαετία του αδιαφιλονείκητου θριάμβου της τηλεόρασης και της υποκατάστασης του δημόσιου χώρου και διαλόγου από την ηλεκτρονική οθόνη.

Οι δύο αυτές παράλληλες διαμεσολαβήσεις ανάμεσα στον καθένα μας και την κοινωνική, πολιτική και οικονομική πραγματικότητα υποκατέστησαν το πραγματικό από το φαντασιακό. Και μάλιστα από ένα βάρβαρο φαντασιακό που ελέγχεται και ώς ένα βαθμό καθοδηγείται από τα συμφέροντα, τους σκοπούς και τις φαντασιώσεις των διαχειριστών του. Από τη μοιραία εκείνη δεκαετία και μετά ο κόσμος μας μπήκε στην εικονική πραγματικότητα του ψευδοχρήματος και των ριάλιτις. Σαράντα χρόνια ζούμε μέσα σε μια φούσκα, σ’ ένα Μάτριξ.

Γιατί λοιπόν απορούμε που ο πραγματικός πλούτος αντικαταστάθηκε από το χωρίς αντίκρυσμα χαρτονόμισμα, από τα δομημένα τοξικά ομόλογα, τα χωρίς εγγυήσεις δάνεια, τα παράγωγα ύψους 700 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων, τις αλλεπάλληλες χρηματιστηριακές φούσκες, τις κάθε είδους δημιουργικές λογιστικές κομπίνες τραπεζιτών, χρηματιστών και πολιτικών;

Γιατί απορούμε που η πολιτική μεταμορφώθηκε σε μάρκετινγκ, επικοινωνία, δημόσιες σχέσεις, σκάνδαλα και διαφθορά; Που ο δημόσιος διάλογος εκφυλίστηκε σιγά σιγά σε βαρετούς τηλεοπτικούς σκυλοκαυγάδες; Που οι εκπρόσωποι του λαού εκπροσωπούν πλέον μόνο την οργή του. Που η λαϊκή κουλτούρα και τέχνη κατέληξαν στα απύθμενης βλακείας μεσημεριανάδικα; Που η λαμογιά έγινε όραμα και σκοπός ζωής του κάθε Μήτσου που ρεύεται απλωμένος μπροστά στη μικρή οθόνη;

Απ’ τη στιγμή που νοικιάσαμε τα μάτια και τα αυτιά μας σε ιδιωτικά συμφέροντα, απ’ τη στιγμή που εθελοντικά παραδώσαμε το φαντασιακό μας στη χειραγώγηση των golden boys, τί περιμέναμε; Ναι, διαπράξαμε το έσχατο κοινωνικό έγκλημα: Αφήσαμε να χαθεί η επαφή μας με την πραγματικότητα, εκπορνεύσαμε το φαντασιακό μας και για σαράντα χρόνια κατοικούμε μέσα σ’ ένα χυδαίο, κακόγουστο και φτηνιάρικο όνειρο αμερικανικής προελεύσεως.

Αλλά η πραγματικότητα έχει ένα μοναδικό τρόπο να εκδικείται και να επαναφέρει στην τάξη ένα διαταραγμένο κόσμο. Ο τρόπος λέγεται κρίση, κατάρρευση, καταστροφή. Κι αυτή η εκδίκηση δεν αφορά μόνο τη μικρή και ανόητη Ελλάδα. Είναι παγκόσμια, είναι βαθιά, είναι οριστική.

Γιατί η έσχατη ειρωνεία είναι πως αυτό το μαστουρωμένο ταξιδάκι μας στον καταναλωτισμό, στον αχαλίνωτο δανεισμό, στην ξεσαλωμένη και χωρίς όρια ανάπτυξη, στην αδιανόητη σε άλλους καιρούς κατασπατάληση πόρων, στα πανάκριβα κιτς των Ολυμπιακών Αγώνων και των χολυγουντιανών γάμων, στα SUV και τα τζακούζι, συνέβη ακριβώς τη στιγμή που ο βιομηχανικός πολιτισμός φτάνει στα ενεργειακά, υλικά και περιβαλλοντικά του όρια. Έχουμε φτάσει στην κορυφή της παραγωγής πετρελαίου (peak oil), πρώτων υλών και προϊόντων διατροφής. Από εδώ και πέρα μας περιμένουν μόνο κατηφοριές, τη στιγμή μάλιστα που ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχώς αυξάνεται – 6,8 δισεκατομμύρια αυτή τη στιγμή. Το ατροφικό πλέον φαντασιακό μας δεν μας επιτρέπει να δούμε τι θα επακολουθήσει. Ο Δυτικός και παγκοσμιοποιημένος σήμερα πολιτισμός συναντά τελικά τις Ερινύες του.

Μπροστά στη φοβερή κρίση πολιτισμού που αντιμετωπίζουμε, τα πολιτικά τερτίπια της τοπικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής ελίτ ακούγονται σαν κακόγουστη φάρσα. Αναρρωτιέμαι: Δεν έχει ακόμα δει κανείς απ’ όλους αυτούς τους ηγέτες το τσουνάμι που διαγράφεται στον ορίζοντα;

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

madrox